اوایل دهه 80 طرحی از سوی بهزیستی و مرکز امور زنان و خانواده مبنی بر بیمه زنان خانه‌دار مطرح شد. از آن زمان بیش از یک دهه می‌گذرد اما همچنان 18میلیون زن خانه‌دار ایرانی در انتظار تحقق وعده‌های گاه و بیگاه مسئولان هستند. به گزارش مهر، در سال‌های ابتدایی دهه 80 که طرح بیمه زنان خانه‌دار مطرح شد، تعدادی از زنان در سازمان بهزیستی ثبت‌نام کردند و البته اعتباری خاص نیز برای اجرای طرح اختصاص داده شد اما پس از آن نه از اعتبار خبری بود و نه از بیمه کردن زنان.

آغاز ماجرا

در سال 82 مرکز امور مشارکت زنان عنوان کرد طرح بیمه زنان خانه‌دار با اختصاص مبلغ دومیلیارد ریال در 6استان به صورت آزمایشی اجرا می‌شود و براساس آیین‌نامه اجرایی آن زنان خانه‌دار متقاضی در سنین 20 تا 60 سال تحت پوشش این طرح قرار می‌گیرند. پس از گذشت این سال و اخبار دلخوش‌کننده برای زنان، این طرح به یک باره متوقف و اعلام شد که اجرای گسترده بیمه زنان خانه‌دار نیاز به اعتبارات زیادی دارد که از توان دولت خارج است و همین کمبود اعتبارات دلیلی شد برای اجرایی نشدن و ناامید کردن زنان خانه‌داری که انتظار داشتند در صورت بیمه شدن شاید شغلشان دیده شود و آینده آنان تامین شود.

اشکالات اجرایی

طی 10 سال گذشته، هر سال برخی از کارشناسان و مسئولان در مورد بیمه زنان خانه‌دار نظراتی ارائه می‌کردند و اینکه چرا اجرایی نمی‌شود. اما از سوی هیچ‌یک از مسئولان راهکاری برای اجرای این طرح ارائه نشد. کارشناسان معتقدند با توجه به اینکه تمامی ‌حق بیمه زنان در این طرح باید از سوی دولت پرداخت می‌شد به همین دلیل اجرای سراسری آن نیاز به اعتبارات ویژه و خاصی داشت که تامین آن از سوی دولت امکان‌پذیر نبود و نیست. از سوی دیگر در سال 87 ایده‌ای دیگر مطرح شد به طوری که زنان خانه‌دار می‌توانند با پرداخت حق بیمه 14، 16 و 20درصدی خود را بیمه مشاغل آزاد کنند و البته این طرح نیز به دلیل عدم توانایی مالی زنان و همسرانشان مورد استقبال قرار نگرفت. اما مدیرعامل انجمن رفاه و تامین اجتماعی نیز دلیل توقف طرح بیمه زنان خانه‌دار را نبود تعریف دقیق از شغل خانه‌داری و همچنین کمبود اعتبارات دانست.

کمبود اعتبار مانع اصلی اجرا

عباس اورنگ در مورد بیمه مشاغل آزاد برای زنان خانه‌دار می‌گوید: زنان تنها در شرایطی می‌توانند تحت بیمه مشاغل آزاد قرار گیرند که مجوز کسب و یا اجازه اشتغال داشته باشند. به گفته وی، ابتدا قرار بود در قانون و در بودجه پیشنهادی اعتباری از محل اعتبارات دولت برای اجرای این طرح به وزارت رفاه اختصاص یابد اما این گونه نشد و در نهایت برای تامین اعتبار دچار مشکل شد. در این میان و طی این سال‌ها مرکز امور زنان و خانواده مجلس به هیچ عنوان کوتاه نیامد به طوری که هر چند وقت یک بار رئیس این مرکز از پیگیری مشکلات اجرایی بیمه زنان خانه‌دار خبر می‌داد. البته این موارد در زمان ریاست مریم مجتهدزاده در مرکز امور زنان و خانواده بیشتر به چشم می‌خورد به طوری که وی طی سال گذشته و امسال بارها و بارها از انجام مکاتبات با ریاست جمهوری، انجام جلسات با وزارت رفاه و همچنین پیگیری برای اجرایی شدن بیمه زنان خانه‌دار خبر داده است. سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس نیز در مورد عدم اجرای بیمه زنان خانه‌دار پس از گذشت 10سال به خبرنگار مهر افزود: به منظور اجرای طرح بیمه زنان خانه‌دار ابتدا باید خانه‌داری شغل محسوب شده و به آن اهمیت داده شود اما چون برای خانه‌داری ارزش اقتصادی در نظر گرفته نشده است بنابراین نمی‌توان از محل ارائه خدمات حق بیمه دریافت کرد.

بیمه زنان ایده‌ای بیش نبود

 امیر حسن قاضی‌زاده افزود: فقط در صورتی که زنان بتوانند از شوهران خود حقوق دریافت کنند بیمه آنان شدنی است که البته این موضوع نیز در جامعه عملی نیست. وی با اشاره به اینکه کمبود و محدودیت اعتبارات دولت مانع اجرای این طرح طی این سال‌ها شده است، گفت: طبیعتا طرح‌هایی که بار مالی دارد نیاز به مصوبه و تصویب مجلس ندارد و تنها باید دولت بار مالی آن را تامین کند. عضو کمیسیون اجتماعی مجلس تاکید کرد: باید خدمات اجتماعی متناسب به زنان خانه‌دار ارائه شود که امیدواریم این موارد در قانون جمعیت که در مجلس در دست بررسی است در نظر گرفته شود. قاضی‌زاده با تاکید بر اینکه بیمه زنان خانه‌دار ایده‌ای بوده که چند سال قبل مطرح شده است، گفت: هر ایده‌ای که قابلیت اجرایی ندارد اما در نهایت امیدواریم بار مالی آن از سوی دولت تامین و اجرایی شود.

اصرار مرکز امور زنان بر اجرای بیمه

 با این همه رئیس مرکز امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری همچنان به زنان خانه‌دار وعده اجرایی شدن این طرح را می‌دهد. او  می‌گوید: زنان خانه‌دار به دلیل داشتن سن 45سال به بالا مشمول قانون تامین اجتماعی برای استفاده از مزایای بازنشستگی نیستند و سوابق بیمه‌ای آنان مربوط به سازمان بهزیستی لحاظ نمی‌شود که این موارد مشکلاتی را در اجرا ایجاد کرده است. مجتهدزاده در نهایت بر رفع مشکلات اجرایی طرح بیمه زنان خانه‌دار تاکید می‌کند و می‌گوید: در این مورد با دفتر رئیس جمهور مکاتبه شد که به وزارت رفاه جهت پیگیری ارجاع گردید. در این میان مسئولان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی همچنان بر این باورند که برای پرداخت حق بیمه زنان خانه‌دار موانعی وجود دارد که اجرای آن را با مشکل مواجه کرده است و  برای اجرای آن اول باید خانه‌داری شغل محسوب شود و پس از آن بیمه شکل گیرد.

 بیمه زنان در حد طرح باقی مانده است

آنها معتقدند طرح بیمه زنان خانه‌دار که از سوی مرکز امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری مبنی بر پرداخت حق بیمه از سوی خود زنان، ارائه شده برای اجرا و تامین منابع به مشکل برخورد کرده است اما برای یافتن راه حلی برای اجرای آن جلسات مختلفی با معاونت حقوقی ریاست جمهوری و همچنین رئیس مرکز امور زنان و خانواده برگزار شده که هنوز نتیجه قطعی حاصل نشده است. اظهارنظرهای متناقض در مورد اجرای این طرح در حالی هراز گاهی از زبان یکی از مسئولان شنیده می‌شد که گفته‌های اخیر عمادی معاون وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی پایانی بود بر تمام این ادعاها. او اعلام کرد طرح بیمه‌زنان خانه‌دار تاکنون هیچ وقت به مرحله اجرا نرسیده و در حد طرح باقی مانده است. باید یک کارفرمایی باشد تا بتوان زنان خانه‌دار را بیمه کرد. به گفته وی، طرحی در این خصوص از سوی مرکز زنان و خانواده و وزارت رفاه در حال برسی است که در صورت تصویب به دولت ارسال می‌شود اما هم اکنون طرح بیمه زنان خانه‌دار قطعی نشده است. اما پس از این سخنان نیز بازهم مرکز مرکز امور زنان کوتاه نیامد به طوری که مجتهدزاده در آخرین اظهارات خود مدتی قبل از نهایی شدن طرح بیمه زنان خانه‌دار خبرداده و اعلام کرد این طرح تا روز خانواده نهایی خواهد شد. در هر حال باید مدتی صبر کرد و دید که آیا این بار مرکز امور زنان ریاست جمهوری می‌تواند راهی برای اجرای طرح بیمه زنان خانه‌دار که 10سال از عمر آن می‌گذرد بیابد تا شاید نور امیدی را که در دل 18میلیون زن خانه‌داری که روزی به اجرای آن دل خوش داشتند دوباره روش کند یا اینکه این طرح که به گفته کارشناسان در حد ایده است همچنان به بایگانی وعده‌ها می‌پیوندد.