ایران دارای مناطق بسیاری است که شایسته حضور در لیست میراث جهانی یونسکو هستند. اما پاره‌ای از مشکلات همواره از ثبت جهانی آنها جلوگیری کرده است. یونسکو در آخرین اقدام شهر سوخته را ثبت جهانی کرد در نظر دارد منطقه اورامانات را مورد بررسی قرار دهد. پرونده بافت روستایی منطقه اورامانات که محدوده وسیعی از شهرهای کردستان، کرمانشاه و کردستان عراق را در برمی‌گیرد درحال آماده‌سازی برای ثبت جهانی است. معاون اداره میراث‌فرهنگی استان کردستان معتقد است، بافت روستایی و منظر اورامانات یکی از پرونده‌های مهم مشترک میان ایران و کردستان عراق به‌شمار می‌رود که مراحل آماده‌سازی آن توسط ایران درحال انجام است. به گزارش خبرگزاری میراث‌فرهنگی پرونده بافت روستایی منطقه اورامانات درحال آماده‌سازی برای ثبت جهانی است. معاون میراث‌فرهنگی استان کردستان معتقد است، منطقه اورامانات، محدوده بسیار وسیعی از شهرهای مریوان، اورامان‌تخت، پاوه، نوچه، ژارود، حلبچه، طیوله و بیاره را در برمی‌گیرد. منطقه اورامانات کردستان که به هزار ماسوله شهرت دارد قرار است به آثار ثبت در فهرست جهانی اضافه شود. آن‌طور که معاون میراث‌فرهنگی استان کردستان می‌گوید، درحال‌حاضر قرار است با راه‌اندازی پایگاه ملی «اورامان‌تخت» فعالیت‌های ثبت جهانی منطقه اورامانات پیگیری شود. «علیرضا آذرشب» معاون اداره میراث‌فرهنگی استان کردستان با بیان این مطلب گفت: «اورامان تخت، پالنگان و روستای ژیوار یکی از بافت‌های ارزشمند استان کردستان هستند بافت و منظر فرهنگی این روستاها چندی پیش به ثبت رسید.» او گفت: «منطقه اورامانات که به هزار ماسوله شهرت دارد منطقه وسیعی از استان کردستان، کرمانشاه و البته کردستان عراق را در برمی‌گیرد که مراحل اولیه و آماده‌سازی آن برای ثبت در فهرست جهانی آغاز شده است.»

معاون میراث‌فرهنگی استان کردستان معتقد است، با توجه به اینکه معماری بسیاری از روستاهای تاریخی کردستان  دستخوش تغییر و تحولات  شده است، اداره میراث‌فرهنگی کردستان با همکاری اداره ثبت آثار تاریخی تلاش کرده تا با ثبت روستاهای اورامان در فهرست آثار ملی ضوابط میراث‌فرهنگی را در شیوه ساخت و ساز‌ها اعمال کند. آن‌طور که آذرشب می‌گوید، بافت روستایی منطقه اورامانات نسبت به دیگر مناطق تاریخی آسیب کمتری دیده و ساخت و سازهای آن غیرقابل کنترل نیست. او در پاسخ به این پرسش، بسیاری از مردم به جای استفاده از مصالح بومی ‌و سنگ از مصالح ناهمگون برای ساخت خانه استفاده می‌کنند گفت: «در اورامان تخت نزدیک به 40 خانه وجود دارد که معماری آن‌ها متناسب و همگون با معماری اصیل و بومی‌ نیست. اما با ثبت این روستا دستورالعمل‌های میراث‌فرهنگی ابلاغ شده و قرار است با همسان‌سازی نمای بناها ضوابط میراث‌فرهنگی رعایت شود.» او گفت: «شیوه بافت و معماری روستاهای اورامان، صنایع‌دستی و همچنین حضور گردشگران در مراسم‌های آیینی و معنوی چون پیرشالیار ظرفیت‌های این روستاها را برای ثبت در فهرست میراث‌جهانی تقویت کرده است. به‌طوری‌که هم‌ اکنون بسیاری از مراسم آیینی که در این روستاها درحال برگزاری است.» گفتنی است مراسم پیر شالیار در روستای اورامان‌تخت (هورامان) کردستان، هر سال دو بار در نیمه بهار و نیمه زمستان برگزار شده و عروسی «پیر شالیار» در سه روز جشن گرفته می‌شود. مقبره پیر شالیار که از موبدان عبدالقادرگیلانی بوده است در انتهای جاده آسفالته اورامان قرار دارد. این مراسم شامل ذبح دام قربانی، دف زنی، نوعی رقص، خوردن آش، و شب‌نشینی و خواندن شعر و دعا است.