در حالی که نزدیک به نیمی ‌از مردم ایران هیچ وقت سفر نمی‌روند حدود بیست درصد مردم در هر شرایطی حتی در گرانی‌های نوروز سفر می‌روند. چند سالی است که سفر نوروزی بسیار بیش از قبل مد شده است، چرا که فشار زندگی و عوامل دیگر، ایام تعطیلات نوروز را به تنها فرصت موجود در سال برای مسافرت تبدیل کرده است. اما گرانی و شلوغی دو عاملی هستند که بسیاری را از سفرهای نوروزی پشیمان می‌کند. بر اساس شاخصه‌های جامعه شناسی بیش از  43درصد جمعیت ایران در سال به هیچ سفری نمی​روند. اما 20درصد جمعیت ایران هر سال تعطیلات  تنها به قصد «گردش و تفریح» به سفر می​روند و البته بخشی از آنها راهی ویلاهای شخصی می​شوند. 1 درصد دیگر جمعیت ایران هم برای زیارت مسافرت می​کنند تا راهشان را از گروه اول و دوم جدا کرده باشند. وقتی 41درصد خانوارهای ایرانی مستمری بگیر دستگاه‌های دولتی هستند و 70درصد جمعیت خانوارهای کارگر زیر خط فقر زندگی می‌کنند، چطور می‌توان به سفر میلیونی رفت؟

بر اساس قانون وزارت کار حداقل دستمزد سال 93 حدود 609 هزار تومان است. طبق آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران نیز یک خانواده ایرانی در طول سال 4/1درصد از کل درآمدش را برای تفریح و سفر صرف می‌کند که البته برخی کارشناسان معتقدند در نوروز این حجم به 25درصد هم می‌رسد. اما در شرایطی که کمترین نرخ یک تور داخلی در نوروز برای یک نفر حداقل 250هزار تومان آب می‌خورد، مستمری ‌بگیران چگونه از پس تأمین این هزینه برمی‌آیند؟ طبق گفته وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در ایران یک نفر کار می‌کند و 3/7 نفر دیگر استفاده می‌کنند، با این حساب اگر در یک خانواده که تنها یک شاغل و سرپرست وجود دارد و هزینه‌ها و مخارج سایر اعضای خانواده را تأمین می‌کند، 25درصد از حداقل دستمزد هم برای سفر کنار گذاشته شود، تنها می‌تواند نصف کمترین هزینه یک تور را که برای یک نفر تمام می‌شود، تأمین کند. ارزیابی از آژانس‌های فروشنده تور نشان می‌دهد، استقبال از تورهای نوروزی به‌ویژه سفرهای داخلی چندان قابل توجه نبوده است. البته در این بین برخی آژانس‌ها هم بوده‌اند که تورهای یک یا دو روزه با قیمت‌های پایین‌تر برگزار می‌کنند و گفته‌اند استقبال از این تورها که اغلب حالت ماجراجویی دارند، خوب بوده است. یک خانواده چهار نفره برای سفر نوروزی که نرخ آن برای هر نفر 500 هزار تومان است، باید دست کم دو میلیون تومان بدهد؛ ضمن آنکه هزینه تغذیه‌اش هم جدا حساب می‌شود. حال با این حقوق‌ها یک خانواده چگونه می‌تواند سفر برود و بعد از تعطیلات با فشار مالی مواجه نشود؟

اما قیمت تورهای نوروزی چگونه است که برخی آژانس‌دارها هم به وجود این گرانی معترف هستند؟ بررسی برنامه سفر تعدادی از آژانس‌ها نشان می‌دهد برای سفر هوایی چهار روزه به شیراز، کرمان و قشم با اقامت در هتل‌های 3ستاره و یا کمتر از آن هر نفر دست کم باید حدود یک میلیون تومان هزینه کند. هرچند برخی آژانس‌ها برای شکستن این قیمت، اتوبوس یا قطار، اقامت در هتل‌های کم ستاره‌تر و یا خانه محلی را جایگزین خدمات قبلی کرده‌اند. سفر به مناطقی چون ایلام، ترکمن صحرا و رامسر - آن هم زمینی و با اقامت در هتل‌های کم ستاره و یا خانه‌ محلی - برای هر نفر بیشتر از 600 هزار تومان خرج برمی‌دارد، ضمن آنکه تعداد وعده‌های غذایی در بیشتر این تورها کامل نیست و مثلا در چهار روز آژانس فقط یک وعده شام و یا ناهار می‌دهد و هزینه تأمین سایر وعده‌های غذایی با مسافر است. شرکت در تورهای ترکیبی مثل لرستان- خوزستان، کرمانشاه- ایلام، روستاگردی در چند استان، طبس- نایبندان و یا کهکیلویه و بویراحمد- فارس نیز هزینه‌ای بیش از یک میلیون تا 1/5 میلیون تومان برای هر نفر دربردارد. حال حساب کنید با این شرایط و نرخ‌ها یک خانواده مستمری بگیر چگونه می‌تواند در این تورها شرکت کند؟ قیمت تورهای داخلی در حالی نوروز هر سال با افزایش زیادی مواجه می‌شود که مسئولان سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و همچنین روسای اصناف و تشکل‌های گردشگری مردم را به انجام سفرهای گروهی و شرکت در تورها تشویق می‌کنند! اما آیا این تشویق‌های لفظی بدون در نظر گرفتن و یا لحاظ کردن ابزارهای تشویقی واقعی برای ترغیب مردم به منظور سفر با تور کافی است؟

در این میان سفر خارج از کشور نیز برای قشر متوسط تقریبا تبدیل به رویا شده است گرانی بدون دلیل و غیر موجه تورهای خارجی و دریافت هزینه‌های اضافی به دلار همگی تورهای خارجی را تبدیل به یک آرزوی محال برای اقشاری کرده است که تا همین سه سال پیش با هزینه‌ای کمتر از یک میلیون تومان می‌توانستند بین سه تا 5 روز سفر نوروزی به خارج از کشور داشته باشند.