شهاب الدین/بسیار خوشحال شدم زمانی که برای اولین بار این جمله را از «راجرلاو» شنیدم که اگر می‌خواهید صدای یک تنور را داشته باشید!! این جمله برای من که همیشه غم و حسرت اجرای نت‌های بالا را داشتم شوق عمیقی را در درونم شعله ور کرد و از سوی دیگر امیدی در من زنده شد که می‌توانم خودم را از این وصله ی ناخواسته‌ی باریتون بودن خلاص کنم. چندی پیش از یکی از هنرجویان نقل قولی شنیدم که استادش در آموزش‌هایی که در ایتالیا دیده بوده تبدیل به تنور شده است و حتی خواننده‌ای را می شناخته که باس بوده و به سادگی بالاترین نت‌های تنور را می‌خوانده است. در همین حین استاد دیگری که این صحبت را شنیده بوده با ناراحتی اعتراض کرد که من و بسیاری از هنرجویانم باریتون هستیم و تا ابد هم باریتون می‌مانیم. در واقع سوتفاهم بدی برای بعضی اساتید پیش آمده که زمانی که شما را در اجرای نت‌های بالای محدوده سینه، ناتوان می‌بینند به سرعت تقسیمات قرون وسطایی در ذهن‌شان شکل می‌گیرد و می‌گویند حتما در طبیعت صدایش در نظرنگرفته شده است. دوباره دوستی را به یاد می‌آورم که زمانی که برای اولین بار صدایش را شنیدم با چنان صدای بمی روبه‌رو شدم که گویی موتور تراکتور را درونش کار گذاشته‌اند و زمانی که من از صدای میانی صحبت کردم او هم از حرفه‌اش گفت که بازیگر تئاتر و سینما است و به دلیل رنگ منحصر به‌فرد صوتی‌اش دوبلری هم می‌کند و همان جا فیلمی که بازی کرده بود را برایم گذاشت. نام آن فیلم،«ارتفاع پست» بود و او نقش مامور مخفی را بازی می‌کرد که خودش را جای مسافرین زده بود. در بخشی از فیلم در دیالوگی که بین او و دیگری صورت گرفته بود متوجه چیز جالبی شدم که چقدر صدای این آدم تغییرکرده و کوچکترین اثری از رنگ باس و بمی نیست که در حال حاضر دارد. از طرفی هم آن زمان حدودا ۳۴ سال سن داشت و کمی هم اگر بررسی می‌کردی متوجه می‌شدی که پیرتر از آن است که به خاطر سن بلوغ و تغییر در هورمون‌ها، صدایش چنین تغییر عظیمی پیدا کرده باشد. به او گفتم تو به طور عجیبی توانسته‌ای طبیعت صدای گذشته‌ات را تغییر دهی و او در جواب گفت: «بله با تمرین تغییر کرد ولی الان به‌دنبال صدای میانی هستم.» بعدها فهمیدم که تمرینی که موجب تبدیل شدن به رنگ باس می‌شود بازی کردن با "وکال فرای" است. این تکنیک را «برت منینگ» ارائه می‌دهد و به نظر من تکنیک‌های این فرد جذاب‌ترین و کارامدترین روش‌هایی است که شما از طریق آن می‌توانید متنوع‌ترین رنگ‌ها و رزونانس‌ها را در درون خودتان کشف کنید. البته باید تاکید کنم که اگر متد «راجرلاو» را به خوبی درک کرده باشید می‌توانید با متدهای برت منینگ گلاویز شوید وگرنه به راحتی مورد سو تفاهم واقع می‌شود. «برت منینگ» در طی این سال‌ها فایل‌های صوتی آموزشی بسیاری را ارائه داده است و زمانی که فایل‌های اولیه‌ی برت را بررسی می‌کنید احساس می‌کنید یک پسر مهربان با صدای تنور در حال صحبت است و همین که فایل‌های چند سال بعد را بررسی می‌کنید ناگهان با صدای جذاب یک باس روبه رو می‌شوید که رنگ تنور هم در آن، گهگاهی هر زمان که لازم می‌بیند سرک می‌کشد. گاهی اوقات در تمرین‌ها حقیقتا شاخ در می‌آورم که چطور در صدای ما چنین رنگ‌های متنوعی حضور دارد و ما در تمام زندگی نسبت به آنها غافل هستیم. به عنوان یک هنرجو تا همین لحظه‌ای که در مورد کشف صدای خودم و دیگران تجربه پیدا کرده‌ام به نظر می‌رسد ماهیت صدای ما گستره‌ی صوتی دو جنس مخالف را نه مجازی بلکه به صورت کاملا واقعی در اختیار دارد که بنابر تکنیک طبیعی و خامی که در اختیار داریم هر یک از ما بسته به اینکه به کدام بخش از این طیف گسترده نزدیک‌تر باشیم، این توهم را در ما می‌سازد که ما متعلق به آن رنگ صوتی ویژه هستیم در حالی که عکس آن چیزی که در اختیار داریم با صدها طیف صوتی دیگر نیز در وجود ما نهفته است.