گروه جامعه /این روزها بحث ریز گردها دوباره به خاطر هوای بسیار آلوده اهواز مطرح شده است. ریزگردها که حاصل کمی ‌رطوبت خاک است از کشورهای بیابانی منطقه مانند عراق و عربستان و حتی مصر به سمت دیگر کشورها حرکت می‌کنند. این پدیده بیشتر در منطقه خاورمیانه که روی نوار خشکی و در جوار بیابان‌های بزرگ قرار دارد رخ می‌دهد و موجب گسترش بیابان می‌شود. ایران بر روی کمربند خشک و نیمه خشک قرار دارد و نیازمند مدیریت صحیح منابع آبی موجود است. زیرا به اعتقاد کارشناسان مدیریت نادرست منابع آب موجب خشک شدن تالاب‌ها و سفره‌های زیر زمینی زیادی در کشور می‌شود که این فرایند پدیده بیابان‌زایی را توسعه می‌دهد. به گفته کارشناسان پیشروی و توسعه بیابان‌ها زندگی بیش از 250 میلیون نفر را در سراسر جهان مستقیماً تحت تاثیر قرار داده و در عین حال زندگی بیش از یک میلیون نفر را در بیش از 100 کشور به مخاطره انداخته است. در بیابان‌های ایران میانگین سالانه ریزش باران کمتر از 50 میلیمتر است. بیابان‌ها و مناطق بیابانی روی هم حدود 40 میلیون هکتار از اراضی ایران را دربر می‌گیرند و 12 میلیون هکتار نیز ماسه‌ای بوده و یا از شن و ریگ روان پوشیده شده است. بارندگی در ایران یک سوم میانگین بارندگی جهان است درحالی که به دلیل قرارگرفتن بر روی کمربند خشکی جهان تبخیر آب 3 برابر میانگین جهانی است. طبق گفته کارشناسان ایران در پنجاه سال آینده به سمت بیابانی شدن کامل پیش می‌رود و پدیده‌های مانند ریزگردها نیاز به راه‌حل‌های بلند مدت در کنار راه‌های مقطعی و کوتاه مدت دارد.

 در همین زمینه رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور گفت: از تمام کشورهای همسایه خواسته شده است یک طرح مشترک برای مقابله با پدیده گردو غبار تنظیم کنند و ما در حال پیگیری این مسئله هستیم. دکتر معصومه ابتکار با بیان این مطلب افزود: براساس تصاویر ماهواره‌ای به نظر می‌رسد بخشی از این ریزگردها منشا داخلی و بخشی منشا خارجی دارد. معاون رییس جمهور منشا داخلی ورود این ریزگردها به استان را باد شدید ناگهانی و خشکی بسیار زیاد به دلیل کاهش باران در استان عنوان کرد و گفت: سال‌های گذشته تلاش‌های مشترکی با کشور عراق برای شناسایی نقاط گرد و غبار در این کشورو مالچ پاشی یا کاشت گونه‌های مقاوم برای تثبیت خاک انجام شد اما این طرح‌ها به مرحله اجرایی رسید ولی متاسفانه به دلیل تغییرات دولت و اتفاقاتی که در عراق افتاد اجرایی نشد. رییس سازمان حفاظت محیط زیست کشور درباره توقف مالچ‌پاشی و ایجاد نوار سبز گفت: غیر از کشور عراق که به دلیل نا امنی امکان اجرای طرح‌های مقابله با آلودگی هوا را ندارد در نقاط دیگر به‌ویژه در داخل کشورمان برنامه‌هایی در دست اقدام داریم و در این زمینه یک بودجه ملی برای مقابله با گرد و غبار مشخص کرده‌ایم وتصمیماتی را در ارتباط با ادامه طرح‌های مالچ‌پاشی و کاشت گونه‌های مقاوم که سبب تثبیت خاک شود در پیش داریم. ابتکار افزود: یکی از کارهای مثبتی که برای مقابله با ریزگردها صورت گرفته بازگشت آب به هور العظیم و احیای دوباره این تالاب است. تالاب هور العظیم به علت اجرای برخی از طرح‌های نفتی خشک شده بود ولی در چند ماه اخیر آب‌های منتهی به هور العظیم باز شده و احیای آن باعث شده است گرد و غبار در استان به حداقل برسد. ابتکار افزود: بخشی از آلودگی هوای اهواز به علت آلاینده‌های ناشی از فراورش نفت سنگین است که با هماهنگی‌های صورت گرفته با وزارت نفت این آلاینده‌های کاهش پیدا کرده است. وی تصریح کرد: از مدت‌ها پیش مقدمات ایجاد صندوق منطقه‌ای برای مقابله با گرد و غبار را با سازمان ملل داشته‌ایم و این سازمان در این زمینه خیلی کمک کرد ولی متاسفانه بعضی از کشورهای همسایه همراهی لازم را با این صندوق نداشته‌اند‌.