معمولا پاره‌ای از انسان‌ها اعمالی را که برای خود و جامعه زیان‌بار است و از منظر سلامت تهدیدکننده جدی است انجام داده و آن قدر ادامه می‌دهند تا به کلی زایل شوند، از جمله مصرف مواد توتونی، افیونی و الکل است که با همه تاکیداتی که پزشکان و عالمان جامعه می‌گویند افرادی یافت می‌شوند که به آن مبادرت کرده و متأسفانه به فکر توسعه و گسترش آن هم هستند. این مواد که در جوامع غیرپیشرفته به خصوص در سنین نوجوانی، مصرف آن را به نوعی تجدد می‌پندارند از بی‌فرهنگی یا کم‌فرهنگی جوامع نشأت می‌گیرد. یکی از این آفات قلیان است که از تفنن شروع شده به اعتیاد ختم می‌شود و باز با کمال تأسف هر روز که می‌گذرد سن مصرف آن کاهش پیدا می‌کند. در گذشته‌های دور مصرف قلیان ویژه افراد بالای ‌40 و‌50ساله بود و اخیراً به 13سالگی کاهش پیدا کرده است. این که چرا نوجوانان علاقه به آن دارند شاید طبیعت این رِنج سنی باشد که مایل به امتحان کردن هر مشغولیاتی چه مفید و چه مضر هستند و از طرفی عدم وسایل مفید و به خصوص ورزشی برای پر کردن اوقات‌فراغت است که جوانان و نوجوانان برای پر کردن این اوقات به آن روی می‌آورند. چه در گذشته از دانش‌آموز دبستانی تا افراد میانسال و کهنسال به راحتی و به طور رایگان از باشگاه‌ها و وسایل ورزش و سلامت برخوردار بودند ولی امروزه هیچ دانش‌آموزی بدون پرداخت هزینه راهی به مکان‌های ورزشی ندارد و کم‌کم حتی استخر که در تابستان‌ها و از طریق کلوپ‌ها و کانون‌ها به صورت رایگان در اختیار دانش‌آموزان بود در این برهه نمی‌تواند در سبد خانوار جایی داشته باشد. بنابراین نوجوانان روی به قهوه‌خانه‌های فراوانی می‌آورند که در هر کوی و برزن دیده می‌شوند و ساعاتی از اوقات خود را به مصرف قلیان صرف می‌کنند که به سادگی در دسترس می‌باشد. همین قلیان برای جذب بیشتر افراد در انواع میوه‌ای نیز عرضه می‌شود تا موجب جذب بیشتر نوجوانان شود. این معضل اجتماعی رفته‌رفته به صورت اپیدمی درآمده و دامنه آن کم‌کم از کلان‌شهر به روستاها کشیده شده به نحوی که جلوگیری از عرضه آن بسیار سخت شده است. نگرانی از عواقب و پیامدهای رشد مصرف قلیان تا بدانجا پیش رفته که در تیرماه سال جاری عده زیادی از چهره‌های برجسته و تاثیرگذار در حوزه سلامت در نامه‌ای خطاب به ریاست‌جمهوری از روند مصرف قلیان اظهار نگرانی کرده خواستار اجرای سخت‌گیرانه قوانین شده‌اند. در این زمینه مرکز پژوهش‌های افکار عمومی و تحولات اجتماعی دانشگاه تهران نتیجه تحقیق خود را در نیمه دوم آذر ماه سال جاری به اطلاع عموم رسانده‌اند. میزان مصرف قلیان در مردان بیش از زنان است با رقم 16درصد برای مردان و ‌10درصد برای زنان و در رده سنی 18 تا 24سال، ‌34درصد از مردان و 15درصد زنان قلیان میوه‌ای مصرف می‌کنند و همچنین در رده سنی بالای 34سال، 6درصد از مردان و 6درصد از زنان از قلیان میوه‌ای استفاده می‌کنند. به نظر می‌رسد دولت باید در یک حرکت هماهنگ فرهنگی، اجتماعی و بازدارنده نسبت به محدود کردن مصرف قلیان اقدام نماید.