گروه جامعه/

5 روز بیشتر تا آغاز شهریور باقی نمانده، ماهی که در آن سفرهای تابستانی دوباره اوج گرفته و همگام با آن حوادث ترافیکی از دیگر حوادث سبقت گرفته و خبرساز می‌شود. مرور آمارها بیانگر این حقیقت تلخ است که شهریور همیشه برای گردشگران با حوادث ناگواری همراه است. هرچند آمار تلفات حوادث ترافیکی در چند سال گذشته روندی کاهشی داشته، اما پلیس راهور همچنان تاکید می‌کند در این ماه خستگی و خواب‌آلودگی رانندگان علت حدود 40 درصد حوادث ترافیکی است. براساس آماری که سازمان پزشکی قانونی منتشر کرده، در سالی که گذشت روزانه حدود 46 نفر جان خود را در جاده‌های کشور از دست داده‌اند؛ این در حالی است که سال 93 آمار جان‌باختگان حوادث ترافیکی 16 هزار و 872 نفر و در سال 92 برابر با 17 هزار و 994 نفر بوده است. با توجه به این که سال 84 حدود 28هزار نفر در حوادث ترافیکی کشور جان خود را از دست دادند، می‌توان ادعا کرد آمار تلفات حوادث ترافیکی از حدود 76 به 46 نفر در روز کاهش پیدا کرده، اما با توجه به این که بیشتر کاهش این آمار را می‌توان پای ارتقای فرهنگ رانندگی شهروندان گذاشت؛ باید تصریح کرد وضع جاده و خودرو‌ها که دو عامل اصلی تاثیرگذار در حوادث ترافیکی به شمار می‌رود، آن‌چنان بهبود پیدا نکرده است.

محمدحسین حمیدی، رئیس پلیس راه راهور ناجا در این زمینه اعلام کرد: با توجه به این که شهریور، ماه آخر تابستان است، شهروندان بیشتر برنامه‌های مسافرت خود را به این ماه موکول می‌کنند؛ در نتیجه نیمه دوم شهریورماه سفرها به اوج خود می‌رسد به همین دلیل با توجه به افزایش تردد، حوادث ترافیکی نیز بیشتر می‌شود.

خواب‌آلودگی و خستگی

در شهریورماه گذشته حدود 1500 نفر جان خود را در سوانح ترافیکی از دست دادند؛ این درحالی است که می‌توان گفت معمولا تا هفت برابر این آمار نیز افراد دچار معلولیت می‌شوند. حمیدی درباره علل این حوادث می‌افزاید: علل اصلی این حوادث خستگی و خواب آلودگی رانندگان بوده که سبب واژگونی خودروی آنها شده است. با توجه به گفته‌های رئیس پلیس راه راهور ناجا باید یاد آور شد، رانندگان هنوز سهم زیادی در حوادث ترافیکی دارند، زیرا آن‌ها قبل از آغاز سفر برای استراحت به اندازه کافی وقت نگذاشته و نقص فنی خودروی خود را نیز جدی نمی‌گیرند.

واژگونی بعد از ناهار

جالب این‌جاست که براساس شواهد پلیس راهور، بیشتر حوادث واژگونی بعد از ظهرها و زمانی اتفاق می‌افتد که شخص تازه ناهارش را میل کرده، اما برای استراحت خود زمانی درنظر نگرفته است؛ به همین دلیل دقایقی پس از شروع به رانندگی، فرد پشت فرمان خودرو بر اثر خواب آلودگی جان خود و همراهان‌اش را به خطر می‌اندازد. حمیدی اظهار می‌کند: قسمت دیگری از واژگونی‌ها نیز به راننده‌هایی مربوط می‌شود که به قول معروف شبرو هستند. آنها نیز بدون توجه به خستگی به رانندگی خود ادامه می‌دهند به این شکل در آغاز صبح نیز آمار واژگونی خودرو‌ها قابل توجه است. این در حالی است که چنانچه اشخاص از رانندگی ممتد در ساعات گرم و مسیر‌های یکنواخت اجتناب کنند، احتمال واژگونی برای آنها کاهش پیدا می‌کند. در این بین بستن کمربند ایمنی برای سرنشین عقب خودرو نیز نقش حیاتی دارد؛ زیرا پلیس تاکید می‌کند در اغلب حوادث واژگونی خودرو سرنشینان عقب خودرو به علت نبستن کمربند ایمنی جان خود را ازدست می‌دهند.

تخلفات حادثه‌ساز

سرعت غیرمجاز، سبقت غیرمجاز و انحراف به چپ عمده تخلف‌های حادثه ساز رانندگان است که می‌تواند حکم آخرین تخلف را برای آنها داشته باشد. حمیدی با بیان این که پلیس راهور به شدت با رانندگانی که این تخلفات را مرتکب شوند برخورد می‌کند، ادامه می‌دهد: خودروی چنین رانندگانی از سوی ماموران توقیف و با نصب یک بنر و توضیح درباره تخلف جلوی پاسگاه‌ها نگهداری می‌شود، علاوه بر این دوربین‌های نصب شده در جاده‌ها نیز در کنار ثبت سرعت لحظه‌ای، میانگین سرعت رانندگان را نیز محاسبه کرده و براساس آن تخلفات را ثبت می‌کنند.

شدت عمل پلیس بیشتر شود

هر چند آمار تلفات حوادث ترافیکی نسبت به ده سال گذشته کاهش داشته، اما این آمار با استانداردهای مطلوب فاصله زیادی دارد، بنابراین مسئولان باید برای بهبود شرایط تمام تلاش خود را به کار گیرند. براساس تحقیقات می‌توان گفت تنها کاری که برای شهریور می‌توان پیشنهاد کرد افزایش شدت عمل پلیس است. پلیس تلاش خود را انجام می‌دهد، اما باید توان مضاعفی بگذارد. شاید حضور بیش از حد پلیس مناسب نباشد، اما چاره‌ای به جز این نداریم؛ زیرا در این مدت کوتاه نمی‌توان وضع جاده و خودرو‌ها را تغییر داد.

توسعه حمل و نقل عمومی

بیشتر سفرها در شهریور تفریحی است، اما در اواخر این ماه سفر‌های آموزشی دانشجویانی که قصد ثبت نام دارند نیز بیشتر می‌شود؛ بنابراین وسایل حمل و نقل عمومی ‌در این مدت باید همه توان خود را به کار بگیرند. رسانه‌ها نیز باید بحث خطر حوادث ترافیکی را برای شهروندان بیشتر تکرار کنند. علاوه‌بر این از ظرفیت شبکه‌های مجازی نیز برای بهبود رفتار ترافیکی شهروندان باید استفاده کرد. اسماعیلی درباره علل کاهش آمار حوادث ترافیکی در ده سال گذشته خاطرنشان می‌کند: روند افزایش حوادث ترافیکی در سال 85 متوقف شد و از سال 86 روند کاهشی را طی می‌کند که این اتفاق محصول چند عامل است؛ یکی استفاده از فناوری مانند دوربین‌های ثبت تخلفات و دیگری بهبود رفتار ترافیکی مردم و بهبود وضع جاده‌ها. اما راه‌ها باید از نظر کیفی نیز بهبود پیدا کند؛ زیرا سیستم ایمنی، روشنایی و پیچ برخی جاده‌های کشور مناسب نیست. به گفته وی، خیلی از جاده‌های کشور نیز مشکل روشنایی دارند و هنگام رانندگی در شب نمی‌توان راه آسفالت و خاکی را در آن‌ها تشخیص داد. بنابراین برای سرعت بخشیدن به روند کاهش تلفات حوادث ترافیکی در کشور در کنار تلاش برای بهبود وضع خودرو و جاده باید برنامه‌های آموزشی مشخصی نیز در مدارس و دانشگاه‌ها ارائه کرد؛ زیرا برخی شهروندان اطلاعات زیادی در این حوزه ندارند و برای نمونه خیلی‌ها نمی‌دانند لاستیک خودرو نیز تاریخ انقضا دارد.

خطر در 30 کیلومتری شهرها

مرور حوادث ترافیکی واقعیت تلخ دیگری را نیز اثبات می‌کند که در آن راننده به دلیل خودخواهی و توجه نکردن به عواقب کار خود باعث به خطر افتادن جان خود و همراهان‌اش می‌شود؛ زیرا به لحاظ مکانی حدود 40 درصد حوادث ترافیکی در محدوده 30 کیلومتری شهرها اتفاق می‌افتد. از آنجا که رانندگان اغلب با این تصور اشتباه که به مقصد نزدیک شده اند، به خستگی خود توجه نکرده و به رانندگی ادامه می‌دهند؛ لذا خطر تصادف برای او و همراهان‌اش افزایش پیدا می‌کند. به گفته رئیس پلیس راه راهور ناجا، بهترین زمان برای رانندگی وقتی است که شخص استراحت کافی داشته است، علاوه براین ساعت 8 صبح تا 12 ظهر نیز زمان کم خطرتری برای رانندگی است.