ياسر استادحسين/شايد شما نيز در چند سال اخير اصطلاح فضای ابری (Cloud Drive) به گوشتان خورده است. فضای ابری در واقع شيوه ذخيره سازی اطلاعات در بستر شبکه جهانی اينترنت است. با وجود آنکه اين شيوه نامی‌ نو برای خود برگزيده ولی عملکردی مشابه گذشته دارد و به علت بستری که اينترنت و سرويس دهنده‌ها فراهم می‌کنند فرصت مناسبی را برای اين نوع ذخيره سازی مهيا می‌کند. شرکت‌های ارائه دهنده سرويس‌های ذخيره سازی ابری (Cloud Storage) در واقع گروهی از سرورهای با حجم بالا را در اختيار دارند که برای راحتی کاربران فضايی را جهت ذخيره سازی و بازيابی اطلاعات به آنها اختصاص می‌دهند. با اين شيوه کاربران ديگر مجبور نيستند اطلاعات مورد استفاده را تنها روی سيستم خودشان ذخيره کنند و برای جابه‌جايی آن از ابزار حافظه فلش (Flash USB) و يا لوح‌های فشرده استفاده کنند. تنها کافي‌ست اطلاعات را بر روی يکی از سرورهای ارائه شده بارگذاری کرده و از طريق اينترنت به آن اطلاعات دسترسی يابند. همچون بسياری از سرويس‌ها در اينترنت اين سرويس نيز دارای فوايد و معايبی است که چند مورد آن را به اختصار بر می‌شماريم و در ادامه برخی از سرويس دهنده‌ها را معرفی می‌کنيم. اين شيوه بستر مطمئن و امنی برای پشتيبان گيری از داده‌ها بر روی فضای ذخيره سازی دور دست محسوب می‌شود که مزيت خوبی است يعنی اطلاعات شما به گونه‌ای فشرده سازی و رمزنگاری می‌شود که ديگران قادر به استفاده از آن نیستند و از سويی اگر سيستم‌تان دچار مشکل شود اطلاعاتی که بر روی سرويس‌های ابری بارگذاری کرده‌اید آسيب نخواهند ديد. مزيت ديگر اين شيوه را می‌توان دسترسی و بازيابی اطلاعات دانست يعنی در هر زمان و مکانی با به‌کارگيری اينترنت قابل دسترسی هستند. در حال حاضر استفاده از فضاهايی که شرکت‌های ذخيره ساز ابری در اختيار کاربران قرار می‌دهند رايگان می‌باشد و يا هزينه بسيار اندکی را دريافت می‌کنند. با مقايسه‌ای نيز می‌توان دريافت که هزينه نگهداری از اطلاعات بر روی سيستم و حافظه شخصی گران‌تر از هزينه بارگذاری آن بر روی سرويس‌های ابری است (به‌طور مثال هزينه خريد يک ذخيره ساز فلش 16 گيگابايتی را با يک سرويس رايگان ذخيره ساز ابری مقايسه کنيد). از مزايای ديگر اين شيوه می‌توان به بازيابی اطلاعات هنگام حادثه اشاره کرد. شايد بازيابی اطلاعات بر روی يک حافظه فلش کار بسيار مشکل و بعضاً به لحاظ آسيب وارده غيرممکن باشد ولی از آنجايی که سرورهای شرکت‌های خدمات دهنده فضای ابری، از مسائل امنيتی و فضاهای پشتيبان بهره می‌برند آسيب اطلاعات به‌طور چشمگيری کاهش می‌يابد و حتی بازيابی اطلاعات نيز تا حد بسيار زياد امکان پذير است. اما معايب اين سيستم نيز جای بحث دارد. يکی از مهمترين معايب اين روش در اختيار قراردادن اطلاعات به سرورها و شرکت‌های خارجی است. البته بارها اين شرکت‌ها عنوان نموده‌اند که شيوه رمزنگاری اطلاعات کاربران به گونه‌ای است که به راحتی قابل رمزگشايی نیست ولی نمی‌توان اطلاعات شخصی و حساس را بدون مطالعه و آگاهی کافی از سرويس‌های اين شرکت‌ها در اختيار آنها گذاشت. بارگذاری حجم بالای اطلاعات و رد و بدل آنها از رايانه شخصی به سرويس دهنده‌ها نيازمند سرعت بالای اينترنت است که خود از معايب اين سيستم هست. در ادامه به معرفی مختصر چند نمونه از اين فضاها می‌پردازيم.

پوشه

چندی پيش از سوی يکی از اپراتورهای تلفن همراه سرويسی با عنوان پوشه مطرح گرديد که امکان ذخيره سازی و مديريت دفترچه تلفن، مديريت پيام و ارسال و دريافت پيام‌ها از طريق وب، مديريت فايل‌ها با اشتراک گذاری، اصلاح و امکان به اشتراک گذاری نظرات را از طريق فناوری ابری برای کاربران تلفن همراه و اينترنت فراهم می‌کرد. اکنون اين سرويس فعال شده و کاربران می‌توانند با مراجعه به پايگاه اينترنتی اين شرکت ضمن کسب اطلاع از بسته‌های خدماتی و هزينه‌های آن، از اين سرويس استفاده کنند.

گوگل درايو (Google Drive)

همان‌طور که از نامش پيداست محصول شرکت گوگل هست، اين سرويس در ابتدا 15گيگابايت فضای رايگان در اختيار شما قرار می‌دهد و با سرويس‌هاي شرکت گوگل کاملاً سازگار و در ارتباط است. يکی از ويژگی‌های جذاب اين سرويس آپلود کردن ساده اطلاعات به روش Drag and Drop هست. تمامی‌اطلاعات می‌توانند به صورت دسته بندی شده درون اين سرويس قرار گيرند و از طريق وب يا نرم افزارهای گوگل درايو در دسترس هستند.

وان درايو (One Drive)

اين سرويس توسط شرکت مايکروسافت طراحی شده و شباهت زيادی با سرويس قبلی دارد و به طور پيش فرض بر روی ويندوز هشت نصب شده است تا کاربران اين سيستم عامل بتوانند به راحتی با هماهنگی که بين نرم افزارهای مجموعه آفيس اين شرکت هستند، کار کنند. اگر از سرويس آفيس 365 استفاده می‌کنید فايل‌های درون OneDrive خود را می‌توانيد با ديگران به اشتراک بگذاريد. اين سرويس نيز فضای 15گيگابايتی رايگانی را در اختيار شما قرار می‌دهد.

دراپ باکس (Drop box)

اين سرويس تنها 2 گيگابايت فضای رايگان را در اختيار کاربرانش قرار می‌دهد و بر خلاف رقبای قبلی خود پنل کاربری و امکانات خاصی ندارد و تنها با استفاده از اين سرويس می‌توانيد پوشه‌هايی از اطلاعات خود را با کسانی که تمايل داريد، به اشتراک گذاريد. البته يکی از ويژگی‌های اين سرويس آلبوم عکس مشترک بين دوستان است. به‌جز سرويس‌ها و شرکت‌هايی که در بالا به آنها اشاره شد شرکت‌هاي ديگری نيز در حال ارائه سرويس‌های ذخيره سازی ابری هستند که با جستجو می‌توانيد از امکانات و مزايای آنها آگاهی حاصل کنید.

کارشناس فناوری اطلاعات و ارتباطات