ناکامی ‌سریال ابله این حقیقت تلخ را یادآور می‌شود که نام‌ها هم نمی‌توانند برای شبکه سود آور نمایش خانگی کاری کنند و سر و ته آن نیاز به بازنگری اساسی دارد. کمال تبریزی قرار بود سریالی متفاوت بسازد اما بعد از چهار قسمتِ ناامید کننده حالا خبرهای غیررسمی ‌حکایت از متوقف شدن آن به خاطر نارضایتی تهیه کننده دارد. تهیه کننده ابله شرکت تصویرگستر پاسارگاد است که با ساخت شاهگوش تک سریال موفق شبکه خانگی را به نام خود زده. این شرکت روی موج موفقیت سریال داود میرباقری سراغ کمال تبریزی رفت اما حالا بی‌رغبتی شدید مخاطبان، صاحبان آن را مجاب کرده پرونده ابله را به جای بیست و چند قسمت روی ۱۲ قسمت ببندند تا حداقل خوشنامی ‌و اعتبارشان حفظ شود. محور این گزارش آنالیز ابله و بررسی جزء به جزء دلایل ناکامی ‌سریال کمال تبریزی نیست بلکه مستقمیا به آفتی برمی‌گردد که از سال ۸۸ با فعال شدن سریال‌سازی در شبکه خانگی دامنش را گرفته و انگار قرار نیست آن را رها کند. مخاطبان با این ادبیات آشنا هستند اما چاره‌ای جز یادآوری نمی‌ماند: قهوه تلخ بعد از شروع توفانی و جذب مخاطب میلیونی به ناگهان به کما رفت و پس از چند بار تاخیر در توزیع قسمت‌های پایانی، پرونده‌اش ناتمام ماند و کسی همچنان از انتهای آن خبر ندارد. وضع قلب یخی بغرنج‌‌تر است؛ محمد حسین لطیفی می‌خواست متفاوت‌ترین سریال شبکه خانگی را کارگردانی کند اما سریال را نیمه رها کرد و بعد از آن سامان مقدم با قصه و بازیگرانی کاملا متفاوت سراغ آن رفت. تلاش او هم ناتمام ماند و تازه اوایل سال جاری وسط جام جهانی فوتبال قسمت‌های پایانی‌اش وارد بازار شد؛‌ بدون اتفاقی خاص. لطیفی سال نود باز هم هوس ساخت سریال برای شبکه خانگی کرد؛‌ این بار اما به رغم توزیع کامل سریال کیفیت ساخت ایران به مذاق مردم خوش نیامد و تجربه بد دیگری به کارنامه این شبکه اضافه شد. یک سال بعد مهران مدیری تمام هم و غمش را برای احیای اعتماد از دست رفته هوادرانش گذاشت ولی ویلای من نام بدترین سریال این کارگردان محبوب لقب گرفت. بدتر این که تلاش او در شوخی کردم هم به ثمر ننشست تا مدیری آن را پیش از موعد تمام کند و به تلویزیون بازگردد. درباره عشق تعطیل نیست همین قدر اکتفا کنیم که تنها شش قسمت از سریال بیژن بیرنگ آماده است و ادامه ساخت آن نامشخص. تازه کیفیتش هم نتوانسته به دل مخاطبان بنشیند. تنها سریال موفق همچنان به نام داود میرباقری است؛ ‌نه به خاطر کیفیتش بلکه به خاطر مشخص بودن تکلیف آن با مخاطبان،‌ سود سرشاری که برای سازندگان داشت، توزیع منظم و بالاخره پایان.

موفقیتی که تکرار نشد

شرکت تصویر گستر پاسارگاد بعد از موفقیت نسبی شاهگوش، تصمیم گرفت با کمال تبریزی این موفقیت را تکرار کند. تیم تبلیغات آن خیلی زود دست به کار شدند و در سریال شاهگوش و دیگر محصولات این شرکت، با ساخت و پخش چند تیزر ذهن مردم را برای یک سریال کمدی متفاوت آماده کردند. خب نام کارگردان کمال تبریزی است که در خلق موقعیت‌های کمدی توانایی‌اش را بارها ثابت کرده و همین برای انتظار حداقلی از یک سریال کافی است. در زمان پیش تولید هم مانور زیادی روی نام بازیگران و گریم‌های سنگین آن‌ها می‌شد و زمینه پذیرش ابله بیش از پیش شد. خیلی‌ها منتظر بودند ببینند بعد از گریم‌های سنگین و متفاوت محسن تنبانده در شاهگوش،‌ این بار او چه خواهد کرد آن هم در نقش یک پیر زن. تازه در کنار تنابنده، مجید صالحی و بهنام تشکر هم گریم‌های سنگینی تجربه کردند.

سرنوشت ابله بعد از چهار قسمت

تا الان چهار قسمت از سریال ابله وارد شبکه نمایش خانگی شده اما بیشتر ستایش‌ها محدود به قسمت اول است. هرچند در همان قسمت هم خیلی‌ها فضای سریال تبریزی را نپسندیدند اما با استناد به میزان فروش و کامنت‌های موجود در شبکه‌های مجازی وزن موافقان به خوبی مشهود و گویا بود. از قسمت دوم اما میزان مخاطبان ریزش کرد؛ دلیل اصلی به قصه و فضای جدی سریال بازمی‌گردد که بر خلاف انتظار مخاطبان نه تنها سرگرم کننده نیست که بار طنز هم ندارد.

چرا در ۱۲ قسمت؟

ابتدا قرار بود ابله در سه فصل ۱۳ قسمتی تولید شود اما عدم موفقیت آن، باعث شده سازندگان از ادامه ساخت منصرف شوند. طبعا گفته‌های سازندگان درباره چرایی این اتفاق مستندتر از تحلیل رسانه‌ای است. طبق همین اصل با علی اسدزاده رئیس هیات مدیره شرکت تصویرگستر پاسارگاد به عنوان پخش کننده سریال و یکی از تهیه کنندگان تماس گرفتیم. به خاطر مشغله خواست ۱۵ دقیقه دیگر تماس بگیریم. در تماس دوم هنوز مشغله ادامه داشت اما بعد از طرح موضوع، پی گیری ماجرا را به روابط عمومی‌سریال موکول کرد. البته می‌دانیم که پاسخگویی درباره سرنوشت سریال و چرایی عدم ساخت ادامه آن در اختیار تهیه کننده است؛ به ویژه آن که قرار بود این گفت‌وگو چالشی هم باشد و نه صرفا خبری. پیرو همین مساله بار دیگر با اسد زاده تماس گرفتیم ولی این بار پاسخی دریافت نشد. قصد داشتیم تلاش برای گفت‌وگو با دیگر تهیه کننده یعنی محمد مسعود هم به نتیجه‌ای مشخص نرسید تا سوالات متعددمان بی‌پاسخ بماند.

نتیجه تحقیق میدانی

یکی از سوالاتی که قرار بود با رئیس هیات مدیره شرکت تصویرگستر پاسارگاد به عنوان پخش کننده سریال مطرح کنیم، میزان فروش ابله بود. عدم پاسخگویی باعث شد دست به تحقیق میدانی بزنیم و سراغ سوپرمارکت‌های چند نقطه از شهر و فروشگاه‌های محصولات فرهنگی برویم. نتیجه به دست آمده جالب است؛ یعنی میزان فروش ابله در چند سوپرمارکت سعادت آباد و ‌شهرک غرب با مغازه‌های سهروردی و منیریه تفاوت فاحشی ندارد. نخ تسبیح گفته فروشندگان فروش پایین ابله در قیاس با شاهگوش است. اگر خاطرتان باشد سریال قبلی شرکت تصویرگستر پاسارگاد قرار بود در ۲۴ قسمت تمام شود که به خاطر فروش مطلوب دو قسمت دیگر به شاهگوش اضافه شد. سرنوشت ابله اما متفاوت است و به احتمال قوی عدم موفقیتش در بازار فروش یکی از عوامل اصلی متوقف شدن ساخت آن است.

عدم رضایت بازیگران و تن ندادن به مصاحبه

طبعا در شرایط عادی بازیگر رغبت زیادی برای انجام گفت‌وگو درباره نقشش و تجربه تازه دارد‌؛‌ آن هم در شرایطی که این جور مصاحبه‌ها ابزاری مناسب برای تبلیغ یک سریال در شبکه نمایش خانگی است. شاید برای شما هم جالب باشد که بدانید دو بازیگر اصلی ابله تمایلی برای گفت‌وگو درباره این سریال نداشتند. اصول حرفه‌ای مانع از ذکر نام آن‌ها است اما همین قدر بدانید که این دو بازیگر از شرایط پیش آمده رضایت ندارند و خودشان منتقد سریال هستند. این هم یکی دیگر از دلایل احتمالی متوقف شدن ابله.

واکنش کاربران

همان طور که ابتدای گزارش اشاره شد توقع مخاطبان از ابله به شدت بالا بود؛ هم اسم تبریزی و هم نام بازیگرانی چون تنابنده، مهران‌فر، توسلی،‌ صالحی و انصاری. هرچند همان موقع خیلی‌ها اعتقاد داشتند سریال ستاره ندارد اما به خاطر تجربه موفق تنابنده و مهران فر به ابله امید زیادی داشتند. با این حال هر چه از سریال گذشت حجم نظرات منفی بیشتر شد؛ هر چند بعضی همچنان مصرانه طرفدار ابله هستند. یکی از مخاطبان ابله در صفحه اینستاگرام این سریال نوشته: «قسمت اول خیلی خوب بود قسمت دوم رو دیدم بازم خوب بود ولی قسمت سومش چیز خاصی نداشت.» یک نفر دیگر هم با یک تک کلمه نظرش را عمومی‌کرده: «تحریم!». از آن طرف کاربران سایت خبرآنلاین هم واکنش تندی به ابله داشته‌اند: «چرا باید طنز این شکلی بشه؟ حرفهای دو پهلو زشت و بی معنی، بی موضوع بودن، مسخره کردن و دلقک بازی خدا وکیلی ادم سریال‌های خارجی رو میبینه اصلا نامید میشه. اصلا این سریال متن داشته ؟؟؟؟» یکی دیگر هم گفته: «قسمت اولش که اصلا خوب نبود...» ، دیگری هم نوشته: «متاسفانه سریال‌های شبکه نمایش خانگی کیفیت پایینی دارند و ضعف فیلمنامه‌ها بسیار مشهوده. با گریم‌های متفاوت بازیگران هم مخاطب شاید تا ۵ قسمت ترغیب به خرید سی دی بشه.» خب این هم یک دلیل دیگر برای توقف تولید ابله.

محسن تنابنده کجاست؟

گفتیم که سازندگان برای گریم سنگین بازیگران سریال تبلیغات زیادی راه انداخته بودند. خود بازیگران هم سهم زیادی در این باره داشتند و در صفحات شخصی‌شان به تناوب از آن‌ها رونمایی می‌کردند. طبعا به خاطر موفقیت محسن تنبانده در شاهگوش خیلی‌ها امید زیادی به بازی او در نقش یک پیرزن داشتند. تنابنده در این نقش هم خوب است؛ وقتی می‌آید از مخاطب خنده می‌گیرد اما سهمش بعد از چهار قسمت به ۱۰ دقیقه هم نمی‌رسد! او بعد از پایان فیلم ایران برگر به ابله پیوست و خیلی زود سراغ کارگردانی فیلم سینمایی‌اش گینس رفت. با یک حساب ساده می‌توان حدس زد که نباید به افزایش حضور او در ابله امید داشت. کمرنگ بودن حضور برگ برنده سریال قطعا ریزش مخاطب دارد و این هم یکی دیگر از دلایل توقف آن می‌تواند باشد.

ابله؛ کمدی یا معمایی؟

بر اساس وعده سازندگان، مخاطب خود را برای تماشای یک سریال کمدی آماده کرده بود. ابله اما گره داستانش را روی ماجرایی معمایی گذاشته و رگه‌های طنز در آن بسیار پایین است. دنیای سریال و شخصیت‌های کاریکاتورگونه ابله به جای گرفتن خنده از سوی مخاطب پس زده می‌شوند و او را سردرگم می‌کند. کمال تبریزی چنین فضایی را پیش‌تر در فیلم همیشه پای یک زن در میان است، تجربه کرده بود. این تجربه اما تبدیل به یکی از بدترین فیلم‌های تبریزی نزد منتقدان شد و حالا به شکلی اغراق شده در ابله تکرار شده. تحلیل جامع سریال بماند برای بعد، غرض از ذکر این نمونه به خاطر نقش مبنایی و اساسی فیلمنامه در سریال است. یعنی اگر ابله فیلمنامه‌ای قوی داشت و تکلیفش با خود معلوم بود، می‌شد از دیگر ضعف‌های آن گذشت. قلاب داستانی ابله نتوانسته مخاطبان را گیر بیاندازد و طبعا انگیزه‌ای برای دنبال کردن آن باقی نمی‌گذارد.

چند نکته دیگر

تصویرگستر پاسارگاد برای شاهگوش انرژی زیادی خرج می‌کرد؛ نمونه مشهودش سایت سریال بود که اتفاقا هنوز فعال است و می‌توان عکس‌های باکیفیت هر قسمت را دانلود کرد. در سایت آن اطلاعات کاملی درباره هر قسمت، بازیگران، نظر دیگران و گفتگوهای متعددی وجود دارد. سایت ابله اما فاقد این ویژگی‌ها است. غالب آیکون‌ها فاقد اطلاعات است و به نظر می‌رسد خود تصویرگستر پاسارگاد انگیزه‌ای برای سامان دادن به آن ندارد. همین قدر بدانید که همچنان عکس فاطمه معتمد آریا و حمید رضا آذرنگ به عنوان بازیگران اصلی ابله در سایت به چشم می‌خورد!/منبع : caffecinema.com