مهرداد ناظري /به نظر مي­رسد كه در عشق هم نوعي اقتدار­گرايي وجود دارد، اقتداري كه ريشه در عظمت وگستره­ي عشق دارد. در واقع اقتدار را مي­توان از اين منظر بر دو نوع فرض كرد: اقتداري كه ريشه در نابرابري مناسبات اجتماعي ميان مردم دارد. عده قليلي به طور جبرآميز يا بنابر قواعد رسمي بر عده كثيري حكمراني مي­كنند كه در چنين شرايطي طبيعتاً انباشت قدرت در بالا مانع گسترش، عشق‌ورزي مي­شود. اما در اقتدار نوع دوم، كه اقتداري از جنس ظريف، احساسات و عواطف انساني است، انسان درعين اينكه در اوج ايستاده، هرگز در پي كنترل ديگران و يا حذف اراده آزاد آنها انسان‌هاي ديگر نيست.

در اقتدار نوع دوم،كه آن را اقتداري عاشقانه مي­ناميم، انسان‌ها هراس و ترديد را نمي­شناسند و تاريكي را عين روشني و سختي­ها را عين نعمت و بركت مي­دانند. در كل مي­توان اقتدار عاشقانه را پيروز ميدان دلهره­ها دانست. وقتي عشق در خيابان­هاي پر ازدحام از مدرن­شدگي مي­ميرد، فهم و درك اقتدار عاشقانه يك سونات شنيدني در عمق جان ماست كه نجات‌دهنده و اعتلابخش حضور است. اگر بپذيريم كه تناقض ميان اقتدار عاشقانه و اقتدار ابزارگرا (‌كه ريشه در انباشت قدرت در يك جامعه دارد) همواره وجود دارد، در آن صورت مي­توان فهم كرد كه چرا به لحاظ فرهنگي، اجتماعي، عشق ظهور نمي­كند. عشق در موقعيت افول قرار دارد چون مطلق­گرايي آن، پهنه­اي فراهستي دارد و ريشه در ادراكي به وسعت عمق اقيانوس­هاست. لذا بر همين مبنا فهم نظريه­هاي عشق‌محورانه بسيار دشوار و تا حدي بعضاً ناممكن به نظر مي­رسد. در اين فرايند مانع عمده­اي كه به سلاخي اقتدار عاشقانه منجر مي­گردد، روابط آمرانه از بالا به پايين است كه در تمام سطوح نظام تعليم و تربيت بازتوليد مي­شود. در واقع اقتدار عاشقانه ارتباط نزديك با قواي بر­سازنده­ي روح انساني دارد و روحي كه در فضاي تابعيت محض رشد مي­كند، نمي­تواند به هنجارهاي عاشقانه معتقد باشد. در اقتدار ابزاري، آنچه مرتباً بالا مي­آيد،انفعال، ترس، ترديد، تسليم، رضا و اعتراض‌هاي پنهان است.اما در اقتدار عاشقانه همه چيز مي­جوشد و مي­جوشد و برون مي­ريزد. انسان استحاله­مي­شود، دگرديسي، به وقوع مي­پيوندد و زوال هر آنچه نا انساني است، حادث مي‌شود. در جوامع سنتي كه تمركز بر روي سنت­هاي نانوشته و نوشته مي­باشد، هر فرد در چارچوب قواعد سنتي قدم بر مي­دارد. در چنين جامعه­اي اقتدار عاشقانه به مرور به مرگ و زوال نزديك مي­شود.در جوامع مدرن كه به نوعي از پوسته سنتي خود، خروج نموده­اند انسان آزادتر از جوامع سنتي است. اما چون گرايش غالب در فرهنگ مدرنيستي، حفظ انسجام، يكپارچگي و رشد و توسعه مي‌باشد، همه چيز به ذرات ايستا و غيرقابل تغيير مبدل مي­شوند. بر همين اساس است كه در انديشه متفكران پسامدرن معرفت منطقي مدرن زير سوال مي­رود و گفتمان جديدي مبتني بر فهم ناممكنات و ناديدني­هاي وجود انسان عنوان مي­شود. عشق در فهم پست­مدرني، يعني عاشق بودن و امنيت داشتن، يعني عشق را در مفاهيمي مثل آزادي، صلح، رفاه، عدالت ديدن و توسعه را با جوهره عشق همراه و همزاد در نظر گرفت. لذا اقتدار عاشقانه، نه در پي فرمانبري انسان و يا حبس نمودن وي در جامعه است بلكه در تلاش، ارتقاء سطح ارزش‌هاي انساني، تكامل شخصيت، تصعيد روح و رها كردن وي از تمام قيود است. آنچه كه عشق را زايل مي­كند، نه تنها عدم شناخت، بلكه عدم آزادي روحي و شخصيتي فرد در يك سيستم اجتماعي است. اگر انسان از تصورات و توهمات خود رهايي يابد، اگر تمام گذشته خود را استفراغ كند، مي­تواند به بازنمايي و بازسازي هويتي خود دست زند. هيچ‌كس جز انسان نمي­تواند به خود نزديك شود؛ روح انسان منطق­گريز است، اما از عقل هراسي ندارد، فقط از عقل كه او را به دستگاهي مكنده يا دهنده مبدل مي­سازد متنفر است. هر چيزي كه به راه رفتن انسان شتاب مي­دهد و رنج را برايش، حيرت‌آور يا جذاب و شيرين مي‌كند، عشق ناميده مي­شود. در گفتمان اقتدار عاشقانه، شك به اعتبار و يقين مبدل مي­شود و در نهايت انساني متعالي رشد مي­كند. ما نمي­توانيم از علم رهايي يابيم، فلسفه هم هميشه ما را به تفسير زندگي دعوت مي­كند، اما عشق تلاش مي­كند بين فلسفه و علم، بين رياضيات و پزشكي، بين جامعه‌شناسي و هنر، بين فضانوردي و كشكول و... رابطه برقرار كند. رابطه­اي كه از جنس خود و شناختي از نوع ديالتيكي و متفاوت است.

عشق جهشي است در طبيعت كه همه چيز و همه كس را به لايه­اي بالاتر و متعالي­تر سوق مي‌دهد. عشق با بال اقتدار پرواز مي­كند و با نگاه فلسفه، ادراك مي­كند و با دست‌هاي علم، همه چيز را لمس مي­كند. اين جهان، جهاني متفاوت با جهان ماست.