مهرداد ناظری/
یکی از دغدغههای بزرگ انسان در هزاره سوم، پاسخ به این پرسش است که با وجود احساسات و تمایلات درونی و تضعیف نهاد خانواده، وضعیت عشقورزی و دوست داشتن چه میشود؟ باید دانست که ما نمیتوانیم انتظار ایجاد روابط احساسی و عاشقانه قرون قبل را داشته باشیم. شما اگر به روایتها و داستانهای قرن18 و 19 توجه کنید، میبینید که قهرمانهای آن داستانها، همدیگر را با عنوان خانم یا آقا صدا میزنند و وجود حرمت در روابط عاطفی یک عنصر اساسی و کلیدی محسوب میشود. (مثل قهرمانان داستان غرور و تعصب جین آستین) اما عشقهای امروزی که نوعی چالش با گفتمانهای سنتی دارد، در تلاش است تا پایداری، اشتیاق و ارتباط را درروابط اجتماعی و انسانی بازتولید کند. بر این مبناست که زیگموند باومن (Zygmunt Bauman) در کتاب معروف عشق سیال میگوید:«افراد در جستجوی تقویت رابطه، بدون تصنیف شدن به همراه با کسب لذتهای شیرین و حذف قسمتهای تلخ آن هستند.» به همین دلیل سراغ مشاوران میروند، به دنبال ستونهای مربوط به «رابطه» در روزنامهها میگردند، تا همان چیزی را بشنوند که میخواستهاند. در واقع عشق، به شدت به خواستهها و تمایلات انسان امروزی نزدیک شده است. اگر این عشق نتواند ما را در ارضای نیازها و خواستههایمان همراهی کند، یقیناً در پشت درهای بسته مدرنشدگی یخ خواهد زد. لذا عشق میخواهد با انعطافپذیری در زمانهی ما باقی بماند. اما تعبیر و دریافت اصیل عشق موضوع بسیار مهمی است. افلاطون در ضیافت خود، هدف عشق را نه رسیدن به زیبایی، بلکه تولید زیبایی میداند، بنابراین نباید عشق را تمایل به چیزهای حاضر و آماده دانست. عشق میل شدیدی به مشارکت در ایجاد چیزهای جدید دارد. بسیاری از زوجها گله میکنند که آنها زندگی را با عشق شروع کردهاند، اما امروز از آن رابطه گرم و دلچسب خبری نیست. باید از آنها پرسید انتظار شما از عشق چیست؟ شما از اتومبیل، ماکروویو، لباسشویی، موبایل و....خود چه انتظارهایی دارید؟ آیا مثلا دلتان میخواهد که ماکروویو، یک غذای بینظیر خوشمزه که با طبع و سلیقه شما مطابقت دارد را آماده کند؟ خوب تا چه حد کار کردن با برنامههای ماکروویو را بلدید؟
نباید همه خواستهها و تمایلات قلبی خود را از عشق انتظار داشت؛ ضمن این که عشق مشارکت جدی و همهجانبه کنشگران را طلب میکند. آن چه باعث ناپایداری روابط انسانی میشود، طفره رفتن از حضور و مشارکت همهجانبه در یک رابطه عاطفی و صمیمانه است. ویلارداف هالی در این خصوص میگوید: مهمترین پیش شرط و لازمه حالت صمیمیت، این احساس است که خود را محبوب ببینید و از روابطی که با دیگران دارید، لذت ببرید. آیا ما در یک رابطه، نقشدهندگی را به حد کافی بازی میکنیم یا این که بیشتر دوست داریم گیرنده باشیم؟ عشق رابطهای دوسویه مبنی بر دهندگی-گیرندگی است که اگر به سویهدهندگیاش توجه نشود، با انحراف مواجه خواهد شد.
|