یک سال دیگر هم گذشت؛ دستاورد سینما از رخدادهای سال 1393 کم نبود؛ از برگزاری جشن خانه سینما تا موفقیت و حضور پررنگ سینماگران زن که با آثار خود روی پرده سینما خودنمایی کردند تا راه‌اندازی و کمک به بعضی از فیلم‌ها با راه‌انداری گروه هنر و تجربه، همه و همه نوید اتفاقات خوب در سینمای این دوره بود.  تحولاتی که سال 1393 در عرصه هنر سینمای ایران رخ داد، دور از ذهن نبود. دیدار دکتر روحانی رئیس جمهور با هنرمندان سینمایی در تالار وحدت و گفته‌های علی جنتی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی‌از‌‌ همان ابتدا نوید یک سال خوب را به سینماگران ‌داد. به گفته خیلی از سینماگران، چهره باز و پرانرژی آنها نشانه همین تغییرات مثبت بوده که در طول یک سال در سینما رخ داده است. اگر چه شاید توقف اکران فیلم "خانه پدری" به کارگردانی کیانوش عیاری کام گروهی را تلخ کرد، اما این مسئله نشان داد شرایط تولید و اکران فیلم‌ها گاهی اوقات در چارچوبی خارج از وزارت ارشاد هدایت می‌شود. با این پیش زمینه‌ می‌توانیم نگاهی به بعضی از اتفاقات درخور توجه در حوزه سینمای ایران در سال 1393 بیاندازیم؛ اتفاقاتی که موجب تحولات مثبتی در مسیر این هنر شدند. با ذکر این نکته که اتفاقات اشاره شده در این گزارش بدون اولویت و تنها با در نظر گرفتن مقطع زمانی فهرست شده‌اند.

1- سال 1393 برای نخستین بار تمام فیلم‌های اکران نوروز میلیاردی شدند. چهار فیلم "طبقه حساس"، "معراجی‌ها"، "خط ویژه" و "چ" در مجموع نزدیک به 8 میلیارد تومان فروختند. از سوی دیگر، "شهر موش‌ها 2" به کارگردانی مرضیه برومند که در تابستان اکران شد با 14 میلیارد تومان عنوان پرفروش‌ترین فیلم سال را به خود اختصاص داد.

2- در روزهایی که صحبت‌ها مبنی بر اکران فیلم‌های توقیفی از گوشه‌و‌کنار شنیده می‌شد، پس از انتصاب امیرحسین علم‌الهدی با حکم حجت‌الله ایوبی رئیس سازمان سینمایی به عنوان مدیر اجرایی و دبیر شورای سیاستگذاری سینمای هنر و تجربه و با معرفی اعضا اکران این گروه، سینما وارد دوره‌ای دیگر از اکران شد. اگر چه در ابتدا گروه "هنر و تجربه" برای همه ناشناخته بود، اما عملکرد و فعالیت در این گروه باعث شد تا تعداد زیادی از سالن‌های خوب سینما به این گروه اختصاص داده شود. با اضافه شدن بخشی در جشنواره فیلم فجر با این عنوان بر موفقیت اکران‌های گروه "هنر و تجربه" اضافه افزود.

3- سال 1393 سینماگران ایرانی در مقام داور حضوری پررنگ در جشنواره‌های خارجی داشتند. انتخاب لیلا حاتمی‌بازیگر به عنوان یکی از 9داور بخش مسابقه اصلی شصت و هفتمین دوره جشنواره فیلم کن بیش از همه مورد توجه قرار گرفت. حاتمی‌در کنار جین کمپیون فیلمساز نیوزیلندی برنده نخل طلای کن به عنوان رئیس هیئت داوران و تعدادی از چهره‌های شاخص دنیای سینما از جمله سوفیا کوپولا کارگردان، فیلمنامه‌نویس و بازیگر آمریکایی، ویلم دافو بازیگر آمریکایی، گائل گارسیا برنال بازیگر و کارگردان مکزیکی، جیا ژانکه کارگردان چینی و...، تازه‌ترین ساخته‌های سینماگرانی مطرح چون ژان-لوک گدار، کن لوچ، مایک لی، دیوید کراننبرگ، لوک و ژان پی‌یر داردن، اولیویه آسایاس، نوری بیلگه جیلان، آتوم اگویان و... را داوری کرد. انتخاب اصغر فرهادی کارگردان برنده جایزه اسکار به عنوان رئیس داوران بخش بین‌الملل هشتمین دوره جوایز سالانه اسکرین آسیا پاسیفیک در استرالیا و انتخاب نیکی کریمی‌بازیگر و کارگردان به عنوان رئیس داوران بخش جایزه بین‌الملل شصت و هشتمین دوره جشنواره بین‌المللی فیلم ادینبورگ در اسکاتلند، از دیگر اتفاقات مهم سینمای ایران در سال 1393 بود.

4- بعد از افت‌و‌خیزهای فراوان و سه سال وقفه، برگزاری جشن خانه سینما هم یکی از اتفاقات مهم این سال به شمار می‌رود. پیش از انتخابات، جشن خانه سینما با تمام کمی‌ها و کاستی‌ها روز ۲۱ شهریور برگزار شد و فیلم سینمایی "ملکه" به کارگردانی محمد‌علی باشه‌آهنگر با دریافت 10 تندیس جشن خانه سینما رکوردار جوایز این جشن شد. در‌‌ همان جشن وزیر ارشاد در جشنی واقع در هتل استقلال علاوه بر تقدیر از مدیران، خبرهای خوش را برای سینماگران اعلام کرد. یکی از این خبر‌ها برگشتن روز سینما به تقویم سال بود که چند سالی این روز از تقویم حذف شده بود.

5- سال ۱۳۹۳ کارگردانان زن نیز حضوری پررنگ در سینما داشتند؛ اتفاقی که در سال‌های اخیر کمتر رخ داده بود. مرضیه برومند کارگردان با سابقه سینما با فیلم "شهر موش‌ها ۲"، تهمینه میلانی دیگر کارگردان با سابقه و موفق سینمای ایران با فیلم "آتش‌بس 2"، تینا پاکروان که پیش از این به عنوان دستیار کارگردان و مدیر تولید در کنار کارگردانان صاحب نامی‌حضور داشته است، با اولین ساخته سینمایی خود "خانوم" و مریم میلانی خواهر تهمینه میلانی با فیلم "کاغذ خروس نشان" رکوردی تازه در اکران سینمای ایران به ثبت رساندند. در ادامه نرگس آبیار با فیلم "شیار 143" آزیتا موگویی با فیلم "تراژدی"، انسیه شاه‌حسینی با فیلم "زیبا‌تر از زندگی" و نادره ترکمانی نیز با فیلم "گرداله" به این لیست اضافه شدند و اکران فیلم کارگردانان زن سینمای ایران رکورد این چند سال را شکست.

6- موفقیت فیلم سینمایی "ملبورن" ساخته نیما جاویدی در جشنواره‌های خارجی یکی دیگر از اتفاقات مهم سال بود. این فیلم که اولین بار سال 1392 در جشنواره فیلم فجر روی پرده رفت، اوت گذشته در هفتاد و یکمین جشنواره ونیز فیلم افتتاحیه بخش هفته منتقدان بود. "ملبورن" با بازی پیمان معادی و نگار جواهریان در جشنواره بین‌المللی فیلم قاهره جایزه هرم طلایی بهترین فیلم را برد، در جشنواره فیلم استکهلم برنده جایزه بهترین فیلمنامه شد و موسیقی فیلم نیز مورد تقدیر قرار گرفت، در جوایز اسکرین آسیا پاسیفیک جایزه بهترین فیلمنامه را از آن خود کرد، در جشنواره بین‌المللی مار دل پلاتا در آرژانتین جایزه بهترین بازیگر زن را برای جواهریان به همراه داشت و در جشنواره فیلم گیخون در اسپانیا نیز جوایز بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه و بهترین فیلم هیات داوری جوانان را دریافت کرد. "ملبورن" در جشنواره فیلم زوریخ، جشنواره بین‌المللی فیلم توکیو، جشنواره فیلم بریزبین و چند جشنواره دیگر نیز به نمایش درآمد.

7- اولین نمایش فیلم پرهزینه "محمد (ص)" به کارگردانی مجید مجیدی از دیگر اتفاقات مهم سال بود. این فیلم که قرار بود در جشنواره فیلم فجر رونمایی شود، بعد از جشنواره برای اصحاب رسانه و منتقدان اکران شد. مجیدی در حاشیه آیین افتتاح رسمی‌نمایش این فیلم که با حضور تعدادی از عوامل شاخص سینمای جهان ساخته شده است، گفت بود: احساس بسیار خوبی دارم که بالاخره بعد از ۷سال تلاش موفق به اکران فیلم محمد (ص) شدیم و باید بگویم که منتظر چنین روزی بودم که بتوانم در بین مردم فیلم را ببینم.

8- فرماه فرجامی‌بعد از 11 سال به سینما برگشت: این اتفاق خوب دیگری بود که امسال رخ داد. فرجامی‌که آخرین بار در سال 1382 با فیلم "کاغذ دیواری زرد" مقابل دوربین قرار گرفته بود، پس از 11 سال با فیلم "تاول" به کارگردانی بهمن کامیار به دنیای بازیگری بازگشته است. او که در بیش از یک دهه گذشته به دلیل بیماری از بازیگری دور مانده بود، این روز‌ها با طی درمان و مراقبت‌های پزشکی در شرایط جسمانی خوبی به سر می‌برد و به قول خودش، با روحیه‌ای مناسب در مقابل دوربین قرار گرفته است.

9- "تاکسی" به کارگردانی جعفر پناهی که سومین فیلم او در دوران ممنوعیت فیلمسازی است، جایزه خرس طلای جشنواره فیلم برلین را کسب کرد و خواهرزاده او با حضور در مراسم اختتامیه این جایزه را از طرف او گرفت، جایزه‌ای که پیش از این اصغر فرهادی برای فیلم "جدایی نادر از سیمین" آن را دریافت کرده بود.

10- اواخر سال انتخابات هیات مدیره خانه سینما برگزار شد و به ترتیب محمدرضا موئینی با ۲۱ رای، ابراهیم مختاری با ۲۰ رای، بهمن اردلان با ۱۸ رای، کامران ملکی با ۱۶ رای، آتیلا پسیانی با ۱۶ رای، شادمهر راستین با ۱۵ رای، سید مهدی خادم با ۱۴ رای به عنوان اعضای هیات مدیره خانه سینما انتخاب شدند. این اتفاق در حالی سال 1393 رخ داد که هیات مدیره قبلی خانه در سینما در سخت‌ترین شرایط با همه مشکلات خانه سینما را تا جایی که توانستند اداره کردند. به فاصله چند روز از انتخاب اعضای هیات مدیره ابراهیم مختاری به عنوان رئیس هیات مدیره خانه سینما برگزیده شد./منبع: صبا شادور-هنرآنلاین