محمدعلی بهمنی که قرارست امسال در جشنواره موسیقی فجر تجلیل شود معتقد است وقتی شعر شاعر را اشتباه میخوانند انگار به فرزند او آسیب رساندهاند. محمدعلی بهمنی شاعر و ترانهسرا که قرار است در اختتامیه سیامین جشنواره موسیقی فجر مورد تجلیل قرار بگیرد در گفتوگو با مهر از آشنایی خود با حوزه موسیقی از کودکی سخن گفت و بیان کرد: من از کودکی با شعر آشنا شدم اما با این حال از همان دوران یعنی از حدود ۱۳ یا ۱۴سالگی هم کار در حوزه ترانه را شروع کردم. وی با اشاره به اینکه همیشه علاقهمند بوده در زمینه ترانه فعالیت داشته باشد و ترانههایی دارد که بسیار دوستشان دارد، بیان کرد: بعد از انقلاب به عضویت شورای شعر و ترانه وزارت فرهنگ و ارشاد درآمدم و شاید فعالیتهایی از این دست باعث شد فرصت سرودن ترانههایم کمتر شود. این شاعر و ترانه سرا با اشاره به پیوند میان شعر و موسیقی اظهار کرد: این پیوند زمانی برقرار میشود که شعر تاثیرگذار باشد و زمانی اثرِ یک کار موفق در ذهن و زبان دیگران مشخص میشود که شعر و موسیقی هر دو از نوعی پختگی برخوردار باشند و این در صورتی محقق خواهد شد که شاعر و آهنگساز فرصت زندگی کردن با یکدیگر را داشته باشند.
تهیه کنندگان برای تیتراژ سریالها آنچه را که خود میخواهند دیکته میکنند
وی که تیتراژ سریال «پرده نشین» را سروده است درباره تیتراژهای تلویزیونی بیان کرد: تیتراژ در یک سریال به معنای این است که ناگفتهها و نادیدههای آن اثر را از زاویه دید کلام و هنر شعر نشان دهد و نه اینکه همان مفهومیرا که در سریال میبینیم ارایه دهد. سراینده تیتراژ مجموعه تلویزیونی «وضعیت سفید» با انتقاد از برخی تهیه کنندگان و کارگردانان سریالها بیان کرد: بسیاری از آنها، آنچه را که مورد نظرشان است از شاعر میخواهند و همان را به شاعر دیکته میکنند. من اما کمتر زیر بار حرف آنها میروم و شاید به همین دلیل هم هست که کمتر به سراغم میآیند چون دیگر روحیه مرا میشناسند. این شاعر با اشاره به خاطرات و سختیهایی که برای ترانه سرایی و خلق یک آلبوم مشترک وجود دارد، یادآور شد: خلق این آثار سختیهای شیرینی دارد و همانطور که گفتم باید نوعی زیستن مشترک بین ترانه سرا و آهنگساز وجود داشته باشد و همین امر سختیها و شیرینیهای زیادی را به همراه دارد. من خاطرم هست که برای بعضی از آثارم زمانهای بسیاری را به صورت شب تا صبح با آهنگساز و دیگر عوامل سپری میکردیم تا شکل نهایی اثر به خوبی از کار دربیاید.
همراه با آهنگساز و نواختن ساز شعر میسرودم
وی اضافه کرد: در گذشته بسیاری از آهنگها به این ترتیب زیر یک سقف ساخته میشد و ترانه سرا و خواننده و آهنگساز با یکدیگر تعامل بیشتری داشتند. به طور مثال خود من برای بعضی از ترانهها در ارتباطی که با آهنگساز داشتم شعر میگفتم یعنی او سازی به دست میگرفت و من همراه با موسیقی شعر میسرودم. البته امروزه هم آهنگسازان بسیاری برای آنکه حس و لحن شاعر را دریابند از او میخواهند که خودش ترانه اش را بخواند. این غزلسرا با اشاره به خاطرات سختیهای انتخاب موسیقی برای ترانهها در گذشته دور بیان کرد: در گذشته ابتدا از ما میخواستند که موسیقی و ملودی شعر را بخوانیم و بعد ترانه را بررسی میکردند اما امروزه ترانه سرا و خواننده یا آهنگساز کمتر ارتباطی با هم دارند و در بسیاری از مواقع آهنگساز شعری پیدا میکند و بدون اینکه با شاعر هماهنگ شود آن را اجرا میکند. وی اضافه کرد: آهنگساز باید شاعر اثر را بیابد و حداقل یک بار بخواهد که او اثر را برایش با حس و لحنی که دارد، بخواند. به طور مثال بخشی از یکی از شعرهای من توسط یکی از خوانندگان اشتباه اجرا شده است. من هر زمان که این قسمت را میشنوم اذیت میشوم. بعضی از خوانندهها با شعر آشنا نیستند و ممکن است کلام را با لحنی غلط اجرا کنند. در این صورت شاعر از شنیدن خوانش اشتباه شعرش رنج میبرد چون شعرش به مثابه فرزند و هستی اش است و اجرای غلط آن مثل این است که به فرزند شاعر آسیبی رسیده باشد.
آهنگهای شجریان و قربانی را گوش میدهم
بهمنی با اشاره به شعر دیگری عنوان کرد: شعر «با همه بی سر و سامانی ام» از جمله شعرهایی است که توسط خوانندگان بسیاری اجرا شده است. من بعضی از این اجراها را که شنیدم گفتگوهایی با خوانندگان داشتم و برخی مجاب شدند که حس شاعر را در اجرای شعر رعایت نکرده اند چون صحیح خواندن شعر یک مقوله است و پیدا کردن حسی که شاعر دارد مقوله دیگری است. عضو شورای شعر و ترانه وزارت ارشاد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به علاقمندیهایش در حوزه موسیقی بیان کرد: بیشتر موسیقی ایرانی را میپسندم و آثار خوانندگانی همچون محمدرضا شجریان، همایون شجریان و علیرضا قربانی را دوست دارم و معمولا آهنگهای این افراد را در منزل گوش میکنم. وی در واکنش به اینکه در حوزه موسیقیهای مورد علاقه برای شنیدن اختلافی با فرزندانش دارد یا خیر؟ بیان کرد: فرزندان به طور معمول در سلیقه با والدین اختلافهایی دارند. امروز شرایط به گونه ای است که خانوادهها کمتر میتوانند در دیدگاه و سلیقه فرزندان موثر باشند چون آنها با جهان دیگری آشنا هستند. با این حال خود ذات موسیقی ایرانی به گونه ای است که من میبینم فرزندانم در خلوت خودشان شجریان، قربانی و سایر استادان موسیقی سنتی ایرانی را گوش میدهند. این شاعر در پایان با اشاره به تجلیلی که قرار است برای وی در جشنواره موسیقی فجر و در میان هنرمندان موسیقی انجام شود، گفت: من مدت زیادی است که در جمع اهالی موسیقی هستم البته بعد از حضورم در شورای شعر و ترانه بعضی من را بیشتر ممیز میدانند تا کارشناس با این حال دلیل این بزرگداشت هنوز برای خود من جا نیفتاده است.
|