تبدیل ورزش همگانی به فرهنگ عمومی و نهادینه کردن آن در جامعه یکی از آرزوهای قدیمی ورزشی‌ها بوده است. شاید لذت بالا بردن یک جام در فوتبال و یا رفتن بر سکوی قهرمانی و انداختن مدال برگردن را نداشته باشد اما کسب بزرگترین آرامش زندگی جامعه یعنی سلامت جسم و روان در گرو توسعه ورزش همگانی است. " یکی از نیازهای اساسی کشور، فراگیر شدن ورزش همگانی است" این فرمایش مقام معظم رهبری است که نشان دهنده توجه ویژه ایشان به این مقوله و اهمیت آن در سلامت جامعه است. اگرچه همواره در تعریف ورزش همگانی تفاوت‌هایی احساس شده و عده‌ای آن را پایه‌ای برای رشد و توسعه ورزش قهرمانی دانسته و برخی این دو مقوله را کاملا از هم جدا می دانند اما آنچه مهم است ماحصل و نتیجه توسعه این ورزش بین آحاد مردم است که به نشاط و حفظ سلامت عموم می‌انجامد.در بسیاری از کشورها متولی اصلی ورزش همگانی شهرداری‌ها هستند اما در کشور ما مجموعه‌ای از ارگانها زیر نظر وزارت ورزش و جوانان در این زمینه مشغول فعالیت هستند. در شورای ورزش همگانی نیز که آخرین جلسه آن نمایندگانی از وزارت ورزش و جوانان، وزارت آموزش و پرورش، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت کشور، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نیروهای مسلح، صدا و سیما، بسیج، شهرداری تهران، حوزه های علمیه کشور و فدراسیون ورزش‌های همگانی حضور داشتند که مجموعه‌ای از همه کسانی هستند که می‌توانند در توسعه این ورزش موثر باشند.وزارت ورزش و جوانان حدود 6 میلیارد تومان برای توسعه ورزش همگانی به فدراسیون‌ها اختصاص می‌دهد. فدراسیون‌هایی که قهرمانی هستند و عده‌ای بر این باورند هزینه کردن این مبلغ عملا به نام ورزش همگانی و به جیب قهرمانی خواهد بود. هرچند معاون ورزش همگانی وزارتخانه از دستگاه‌های نظارتی قدرتمند در این طرح نام می برد.آنچه مسلم است ارگانها و سازمان های مرتبط با ورزش همگانی باید برای یکبار هم که شده بدون موازی کاری تقسیم وظایف کنند و تنها به برگزاری جلسات شورای همگانی آن هم تنها در چند ساعت محدود اکتفا نکنند. اهمیت ورزش همگانی در عمل به مراتب بیشتر از ورزش قهرمانی است هرچند جذابیت ها و ویترین پرزرق و برق آن را نداشته باشد. توسعه ورزش همگانی به عزم و ارده ملی نیازمند است.شاید بتوان وزارت ورزش و جوانان، فدراسیون ورزش های همگانی و شهرداری را اصلی ترین ارگان های موثر در ورزش همگانی دانست. غلامرضا شعبانی بهار به عنوان معاون ورزش همگانی وزارت ورزش و جوانان مرد اول ورزش همگانی کشور است. فردی که خیلی خوب به مشکلات این مقوله آشناست و ابایی هم از افشای آن ندارد. شعبانی بهار اصولا از رسانه هایی که علاوه بر بعد قهرمانی حداقل نیم نگاهی نیز به ورزش همگانی دارند استقبال ویژه ای می کند هرچند می گوید اغلب رسانه های مطرح کشور تنها به ورزش قهرمانی و حاشیه های آن می پردازند. بخشی از گفت و گوی مهر با غلامحسین شعبانی بهار معاون همگانی وزارت ورزش و جوانان در این خصوص را می خوانیم:

تعریف شما به عنوان معاون وزیر از ورزش همگانی چیست و تا چه حد به اهداف خود در این مقوله نزدیک شده اید؟

در بحث ورزش همگانی چیزی که پیش از همه به ذهن می رسد این است که کمتر در کشور می بینیم که رسانه های مطرح به توسعه ورزش اهمیت بدهند. عمدتا همه به سمت ورزش قهرمانی و حاشیه های آن سوق پیدا می کنند و اصل ورزش کردن به فرع تبدیل می شود و این خطر و تهدید جدی برای جامعه است. اگر فضای حاکم فعلی باقی بماند شاهد اتفاق خاصی در ورزش همگانی نخواهیم بود. تغییر این فضا نیازمند بسیج همگانی و عزم ملی و مطالبه عمومی است. رسانه ها و به خصوص رسانه ملی نقش مهمی در این زمینه دارند و بعید می دانم به این سادگی بشود آن را نهادینه کرد.

* شما به مشکلات ریشه‌ای اشاره می کنید، منشاء اصلی این مشکلات کجاست؟

- من مشکل اصلی را نقش رسانه‌ها و گروه های مرجع می دانم. این که این گروه ها چقدر به توسعه سلامت و تندرستی از زاویه ورزش نگاه می کنند. به عنوان مثال وزارت بهداشت 10 درصد از درآمدهای حاصل از هدفمندی یارانه‌ها را به درمان اختصاص داده است اما آیا همه مسائل با درمان حل می شود؟ پیشگیری یکی از بهترین راهکارهاست. اگر به پیشگیری توجه ویزه شود به جای افتتاح بیمارستان های جدید شاهد تعطیلی بیمارستان ها به دلیل عدم مراجعه بیمار خواهیم بود و به جای این مراکز می توانیم شاهد افتتاح اماکن ورزشی باشیم.

* اما بیشتر این حرف‌ها در حد شعار است و به مرحله عمل نمی رسد، اینطور نیست؟

- بله، نگاه راهبردی مسئولان نسبت به آثار ورزش در سالم سازی مردم باید به عمل برسد نه در حد شعار. در دستگاه های اجرایی 18 وزارتخانه داریم اما چند درصد بودجه ها شامل سالم سازی همان کارکنان است؟ وزارت ورزش و جوانان چند درصد از بودجه را صرف سالم سازی و فعالیت ورزشی کارکنان و خانواده هایشان می کند؟ به نظرم اگر بخواهیم این شرایط را تغییر بدهیم نیازمند نهضت جدید در ورزش هستیم. نهضتی عمیق و گسترده که همه مردم به آثار فعالیت های حرکتی ایمان داشته باشند. ما نیازمند مهندسی جدید نیستیم می توانیم از مهندسی معکوس استفاده کنیم. توسعه ورزش همگانی باید به عنوان یک رسالت و ضرورت در میان همه اقشار جامعه حاکمیت داشته باشد.

* چه کسانی در توسعه ورزش همگانی نقش پررنگ تری دارند؟

- گروه های مرجع مثل روحانیون، هنرمندان و ... به عنوان مثال من خیلی دوست دارم که آقای روحانی به عنوان نماد دولت و دومین نفر اجرایی کشور در برنامه ورزش همگانی و به خصوص پیاده‌روی شرکت کند یا مثلا خانم ابتکار در برنامه‌های پیاده روی به عنوان نماد خانم‌های دولتی حضور داشته باشد.

* برویم سراغ بودجه 10 درصدی که به فدراسیون ها داده اید، چه تضمینی برای هزینه کردن این بودجه تنها در بخش همگانی وجود دارد؟

- دغدغه همه رسانه ها این است که 10 درصد بودجه ای که به فدراسیون ها می دهید با این همه گرفتاری و مسائل و مشکلات صرف هزینه های دیگر نشود. اگر تنها با این ایده جلو برویم همان ابتدای کار باید موضوع را کنسل می کردیم. اما ما وارد شدیم و سخت ترین راه را انتخاب کردیم.  ما با بررسی وظایف فدراسیون های بین المللی و ملی و کمیته بین المللی و کمیته المپیک به این نتیجه رسیدیم که توسعه ورزش همگانی یکی از وظایف همه این ارگان هاست پس ما چه پول بدهیم و چه ندهیم خود فدراسیون ها موظفند ورزش همگانی را توسعه بدهند.ما با فدراسیون ها تفاهم نامه تنظیم کردیم و در مرحله اول 50 درصد این بودجه را به آنها دادیم و جلسه هماهنگی با دبیران فدراسیون ها و مسئولین کمیته هماهنگی فدراسیون ها برگزار کردیم و به آنها گفتیم که این پول باید فقط صرف توسعه ورزش همگانی در رشته خودتان شود و از کارشناسان خودمان ناظر گذاشته ایم و استمرار چنین پرداخت هایی در سال آینده به گزارش نهایی بستگی دارد و ممکن است در صورت مشاهده موارد خلاف انتظار، تجدید نظر کنیم. تا به حال حدود 3 میلیارد تومان به فدراسیون ها کمک کردیه ایم و 3 میلیارد دیگر نیز به زودی و تا پایان سال به صورت مشروط بر گزارش مطلوب ارائه خواهد شد.

* برای ورزش همگانی کارکنان دولت چه کرده اید؟

- یکی از دغدغه های اصلی ما ورزش کارکنان است. در سال 76 مصوبه ای در این خصوص داشتیم که متاسفانه اجرایی نشد. ما سه میلیون نفر کارمند داریم که با خانواده خود حدود 9 میلیون نفر را تشکیل می دهند و ترغیب آنها به ورزش یکی از بهترین راهکارهای توسعه ورزش همگانی است.

* انتظار شما از دیگران برای کمک به توسعه ورزش همگانی چیست؟

- بیشترین انتظار من از صدا و سیماست. صدا و سیما یک دانشگاه سازنده است که می تواند سلامت مردم را یک تنه بالا ببرد و نقش بی بدیلی دارد. ما در این زمینه خوراک هم برای ایجاد برنامه‌هایی با محوریت ورزش همگانی داریم. به عنوان مثال می توانند از 39 فدراسیونی که ما به آنها بودجه همگانی داده ایم بپرسند این بودجه دقیقا صرف چه چیزی شده است. راه ورزش قهرمانی از همگانی عبور می کند و باید برای تقویت ورزش قهرمانی توجه ویژه ای به ورزش همگانی شود. خود ورزش قهرمانی نیز می تواند مبلغ خوبی برای توسعه ورزش همگانی باشد. ورزش همگانی و قهرمانی زنجیره به هم پیوسته ای هستند که توسعه آنها بدون کمک دیگری به سرانجام نخواهد رسید.